Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 2008 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için yeni erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3.600, 4500 ve 5.400 prim günü üzerinden şekillenen modellerle, belirli koşulları yerine getiren sigortalılar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde kısmi emeklilik fırsatı sunuluyor. Yaş ve sigortalılık süresi dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, daha kısa sürede emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara alternatif çözümler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için çeşitli gün sayısıyla erken emeklilik yolları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim şartlarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise 55 olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model cazip bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi ek avantajları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.